“Kendi emekliliğim başlayınca, babamdan/annemden aldığım maaş kesilir mi?” sorusu, Sosyal Güvenlik Kurumu’na (SGK) en sık yöneltilen sorulardan biri olmaya devam ediyor. Bu konudaki kafa karışıklığını gidermek ve güncel durumu tüm netliğiyle ortaya koymak, finansal planlama açısından hayati önem taşıyor. Durum, tamamen vefat eden ebeveynin ve emekli olacak kişinin bağlı olduğu sosyal güvenlik kurumlarına (SSK, Bağ-Kur, Emekli Sandığı) göre değişkenlik gösteriyor. Gelin, bu karmaşık görünen yapıyı adım adım ve anlaşılır bir şekilde ele alalım.
Konunun temelini, SGK mevzuatının farklı sigorta kollarından gelen hakları ayrı ayrı değerlendirmesi oluşturur. 2008’de yapılan sosyal güvenlik reformu ile tüm kurumlar SGK çatısı altında birleşmiş olsa da, bu kurumların kendi içindeki kuralları hak sahipliği konusunda hala belirleyicidir. Bu kurumları kısaca hatırlayalım:
SSK (4/a): Bir işverene bağlı olarak çalışanlar.
Bağ-Kur (4/b): Kendi adına bağımsız çalışanlar, esnaf ve sanatkarlar.
Emekli Sandığı (4/c): Devlet memurları.
Çifte maaş alınıp alınamayacağı, işte bu sigorta kollarının hangilerinden hak sahibi olduğunuza bağlıdır.
Vatandaşlar için en sevindirici senaryo, genellikle vefat eden ebeveynin Emekli Sandığı’na tabi olduğu durumlarda ortaya çıkar.
Vefat eden Ebeveyn: Emekli Sandığı (4/c) mensubu ise,
Hak Sahibi Çocuk: Kendi çalışmasından dolayı SSK (4/a) veya Bağ-Kur (4/b) üzerinden emekli oluyorsa, her iki maaşı da aynı anda, kesintisiz bir şekilde alabilir.
Mevzuat, memur olan babanın/annenin sandığından doğan hakkı ile kişinin kendi çalışmasına dayalı SSK/Bağ-Kur emekliliğini iki ayrı hak olarak kabul eder. Bu durumda, SSK’dan emekli olduğunuzda, Emekli Sandığı’ndan aldığınız yetim maaşınız kesilmez. Bu, en sık karşılaşılan ve “çifte maaş” müjdesi olarak bilinen durumdur.
Her durum yukarıdaki kadar şanslı olmayabilir. Bazı senaryolarda maaşlardan biri kesilir veya ikisi arasında bir tercih yapılması istenir.
1. Ebeveyn ve Çocuğun Aynı Sigorta Kolundan Olması (SSK/Bağ-Kur):
Vefat eden Ebeveyn: SSK (4/a) veya Bağ-Kur (4/b) emeklisi ise,
Hak Sahibi Çocuk: Kendi çalışmasından dolayı yine SSK (4/a) veya Bağ-Kur (4/b)’den emekli oluyorsa, iki maaşı aynı anda alamaz. Bu durumda SGK, kişiye hangi maaşın tutarı daha yüksekse onu tercih etme hakkı sunar. Düşük olan maaş kesilir.
2. Memur Olma Durumu:
Kişi, hangi kurumdan yetim maaşı alıyor olursa olsun, kendisi devlet memuru olarak çalışmaya başlarsa veya memur olarak emekli olursa (Emekli Sandığı – 4/c), aldığı yetim aylığı genellikle kesilir.
3. Evlilik Durumu:
Unutulmaması gereken evrensel kural ise, kız çocuklarının evlenmesi durumunda, nereden gelirse gelsin, aldıkları yetim maaşının kesilmesidir.
Görüldüğü gibi, “çifte maaş” imkanı tamamen sigorta kollarının kombinasyonuna bağlıdır. Bu nedenle kulaktan dolma bilgilerle hareket etmek yerine, durumunuzu netleştirmek için şu adımları izlemenizi tavsiye ederim:
e-Devlet Kontrolü: e-Devlet Kapısı üzerinden hem kendi “SGK Tescil ve Hizmet Dökümü” belgenizi hem de vefat eden ebeveyninizin belgesini kontrol ederek hangi sigorta kollarına (4a, 4b, 4c) tabi olduklarını net bir şekilde öğrenin.
SGK’ya Danışın: En doğru ve kişiye özel bilgiyi almak için, T.C. kimlik numaralarınız ve hizmet dökümleriniz ile birlikte en yakın Sosyal Güvenlik Merkezi’ne başvurarak durumunuzu bir uzmana danışın.
Kaynak: (Source) Haber Merkezi
Yapılan ara zamların dahi birkaç ay içinde anlamını yitirdiği bu sarmal, milyonlarca asgari ücretli, emekli ve memurun bütçesini alarm verme seviyesinin de ötesine taşıdı. Rakamlar, yaşanan refah kaybının boyutunu net bir şekilde gözler önüne seriyor. Merkez Üssü Asgari Ücret: Açlık Sınırının 11.487 TL Altında Yılın başında 22.104 TL olarak belirlenen ve ara zam yapılmayan asgari […]
Toplu Konut İdaresi’nin (TOKİ) geleneksel “satış” modelinin dışına çıkarak başlatacağı “Kiralık Sosyal Konut Projesi”, sadece dar gelirli için bir nefes borusu olmayı değil, aynı zamanda kontrolden çıkan kira piyasasını regüle etme hedefini de taşıyor. Devletin “ev sahibi,” vatandaşın ise “güvenilir kiracı” olacağı bu yeni sistem, Türkiye’nin sosyal konut politikasında bir milat olabilir. Peki, bu sistem […]
Gram altının 5.213 TL ile, ons altının ise 3.923 dolar ile kendi rekorlarını tazelediği bir dönemde, yatırımcıların radarında çok daha parlak bir yıldız var: Darphane Altın Sertifikası (Kod: ALTIN.S1). Yılbaşından bu yana gram altının %74’lük etkileyici getirisine karşılık, yatırımcısına %122,8 gibi olağanüstü bir kazanç sunan bu enstrüman, küçük yatırımcı için adeta oyunun kurallarını yeniden yazıyor. […]
Reyondaki etiket fiyatıyla kasadaki son tutar arasındaki fark, artık münferit bir hatadan çıkıp, tüketicinin cebini hedef alan sistematik bir “pazarlama” tuzağına dönüşmüş durumda. Bu durum, yalnızca birkaç liralık bir farktan ibaret değil; bilinçli bir yönlendirme ve tüketici dikkatsizliğinden beslenen ciddi bir hak ihlalidir. Bir “Hata”dan Daha Fazlası: Bilinçli Bir Strateji İstanbul’dan Ankara’ya, İzmir’den Bursa’ya, ülkenin […]
Bu tür düzenlemelerin sadece bireysel hayatları değil, aynı zamanda işgücü piyasasını ve devletin sosyal güvenlik harcamalarını nasıl etkileyeceğini de analiz etmek gerekiyor. Yapılan yeni açıklamalar, özellikle 46 ile 50 yaş aralığındaki ve prim gün sayısını doldurmuş çalışanlar için yeni bir finansal planlama dönemi başlatıyor. Kimler Avantajlı Konumda? Yeni düzenlemenin temel amacı, Türkiye’de çalışma yaşamının uzun […]
Finans piyasalarından gelen son ve kritik uyarılar, bu alışkanlığın ciddi finansal sonuçları olabileceğini gösteriyor. Bankalar, belirli yatırım amaçlı işlemler nedeniyle müşterilerinin kredi kartı limitlerini geçici olarak kapatabileceği yönündeki açıklamalarını yeniden gündeme taşıdı. Bu durum, anlık mağduriyetlerin ötesinde, kullanıcıların acil nakit ihtiyaçlarını karşılamasını da engelleyebilir. Kredi Kartının Amacı ve Banka Riski Bir ekonomi editörü olarak belirtmek […]
