3700, 4400 prim günüyle erken emeklilik! SGK bu çalışanları anında emekliliğe sevk ediyor!

Engelli çalışanlar için tanınan özel haklar, normal emeklilik için gereken prim ve yaş şartını beklemeden, çok daha erken yaşta ve daha az primle emekli olma imkanı sunuyor. Peki, engelli hakkı ile erken emeklilik nasıl olur? Vergi indirimi belgesi emekliliği nasıl etkiler? 1 Ekim 2008 tarihi neden kritik bir dönemeç? İşte tüm detayları, uzman analizleri ve adım adım başvuru süreciyle erken emeklilik dosyası…

Çalışma hayatının stresi, artan yaşam maliyetleri ve geleceğe dair kaygılar, milyonlarca çalışanın emeklilik gününü iple çekmesine neden oluyor. Ancak Emeklilikte Yaşa Takılanlar (EYT) düzenlemesi sonrası dahi emeklilik şartlarının ağırlığı, birçok kişi için bu hedefe ulaşmayı zorlaştırıyor. Tam da bu noktada, SGK’nın sağladığı ancak kamuoyunda yeterince bilinmeyen özel haklar devreye giriyor. Bu hakların başında ise engelli çalışanlara tanınan erken emeklilik imkanı geliyor. Gerekli sağlık raporu ve engellilik oranına sahip olan çalışanlar, normal şartlarda emekli olacakları tarihten 5, 10, hatta 15 yıl daha önce emekli aylığına kavuşabiliyor.

KRİTİK TARİH: 1 EKİM 2008 MİLADI! SİSTEM NASIL İŞLİYOR?

Engelli hakkıyla erken emeklilikte, sigortalının işe ilk başladığı tarih, tüm hesaplamaları ve tabi olunan şartları kökünden değiştiriyor. SGK sistemi, bu konuda 1 Ekim 2008 tarihini bir milat olarak kabul ediyor. Bu tarihten önce veya sonra sigortalı olmak, emeklilik için gereken prim günü ve sigortalılık süresini doğrudan etkiliyor.

Konuyla ilgili görüşlerine başvurduğumuz Sosyal Güvenlik Uzmanı Ali Tezel, bu tarihin önemine dikkat çekiyor: “5510 sayılı Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanunu’nun yürürlüğe girdiği 1 Ekim 2008, sosyal güvenlik sistemimiz için bir dönüm noktasıdır. Bu tarihten sonra işe giren engelli bireylerin emeklilik şartları, çalışma gücü kayıp oranlarına göre yeniden düzenlenmiştir. Öncesinde ise vergi indirimi belgesi esasına dayanan farklı bir sistem vardı. Vatandaşların, hak kaybı yaşamamaları için ilk sigortalılık tarihlerine göre hangi mevzuata tabi olduklarını bilmeleri hayati önem taşır.”

1. DÖNEM: 1 EKİM 2008 SONRASI SİGORTALI OLAN ENGELLİ ÇALIŞANLAR

Eğer ilk sigortalılık başlangıcınız 1 Ekim 2008 tarihi ve sonrasındaysa, emekliliğiniz için “vergi indirimi” belgesine ihtiyacınız bulunmuyor. Bu dönemde süreç tamamen SGK üzerinden ilerliyor. Emeklilik için öncelikle SGK’ya başvurarak yetkili bir hastaneye sevk talebinde bulunmanız gerekiyor. Bu hastanelerden alacağınız sağlık kurulu raporu ile çalışma gücünüzdeki kayıp oranı belirlenir ve bu oran, emeklilik tablonuzu şekillendirir.

İşte 2008 Sonrası İşe Girenler İçin Emeklilik Tablosu:

Çalışma Gücü Kaybı %50 – %59 Arasında Olanlar: Bu gruptaki çalışanlar için 16 yıl sigortalılık süresi ve en az 3700 gün prim ödemesi şartı aranmaktadır. Bu şartları tamamlayanlar, yaşa bakılmaksızın emeklilik dilekçesi verebilir.

Çalışma Gücü Kaybı %40 – %49 Arasında Olanlar: Engellilik oranı bu aralıkta tespit edilen çalışanlar için ise 18 yıl sigortalılık süresi ve en az 4100 gün prim ödemesi gerekmektedir.

Örnek Analiz: 2010 yılında işe başlamış ve %52 oranında çalışma gücü kaybı raporu almış bir vatandaş, 16 yıllık sigortalılık süresini 2026’da dolduracak. Eğer bu tarihe kadar 3700 prim gününü de tamamlarsa, yaş şartı aranmadan hemen emekli olabilecektir. Normal şartlarda bu kişinin emekliliği 60’lı yaşları bulabilecekken, bu hak sayesinde çok daha erken bir tarihte emekli aylığına kavuşacaktır.

2. DÖNEM: 1 EKİM 2008 ÖNCESİ SİGORTALI OLANLAR İÇİN ALTIN ANAHTAR: VERGİ İNDİRİMİ

İlk sigortalılık tarihi 2008 öncesine dayanan engelli çalışanlar için ise emeklilik yolu “Vergi İndirimi Belgesi”nden geçiyor. Bu belge, Gelir İdaresi Başkanlığı’na (GİB) bağlı Vergi Daireleri veya Defterdarlıklar aracılığıyla alınır. Çalışanın, sağlık sorunları nedeniyle gelir vergisinden indirim hakkı elde etmesi anlamına gelen bu belge, aynı zamanda SGK için erken emekliliğin kapısını açan bir anahtar niteliğindedir.

Süreç, çalışanın bağlı olduğu işyerinden alacağı bir belge ile vergi dairesine başvurmasıyla başlar. Vergi dairesi, kişiyi yetkili bir hastaneye sevk eder. Hastaneden alınan rapor, Ankara’daki Maliye Sağlık Kurulu tarafından incelenerek nihai engellilik derecesi belirlenir ve kişiye vergi indirimi hakkı tanınır. Bu belgeyi alan çalışan, SGK’ya başvurduğunda aşağıdaki tabloya göre emekli olabilir (6 Ağustos 2003 sonrası hak kazananlar için):

İşte 2008 Öncesi İşe Girenler İçin Vergi İndirimi Emeklilik Tablosu:

Engellilik Oranı %80 ve Üzeri (1. Derece): En az 15 yıl sigortalılık süresi ve 3600 prim günü.

Engellilik Oranı %60 – %79 Arası (2. Derece): En az 18 yıl sigortalılık süresi ve 4000 prim günü.

Engellilik Oranı %40 – %59 Arası (3. Derece): En az 20 yıl sigortalılık süresi ve 4400 prim günü.

KAYNAK SOURCE: HABER MERKEZİ