IEA'nın yeni raporuna göre, 2024 ve 2025 yıllarında talep artışının son yirmi yıldaki en yüksek seviyelerden biri olacağı tahmin ediliyor.

IEA tarafından hazırlanan yeni bir rapora göre, güçlü ekonomik büyüme, yoğun sıcak hava dalgaları, elektrikli araçlar ve ısı pompaları gibi elektrikle çalışan teknolojilerin artan kullanımı nedeniyle dünyanın elektrik talebi son yılların en hızlı artışını gösteriyor. Aynı zamanda, yenilenebilir enerji kaynakları da hızlı yükselişini sürdürüyor.

IEA'nın Elektrik Yıl Ortası Güncellemesine göre, küresel elektrik talebinin 2023'te %2,5 iken 2024'te yaklaşık %4 oranında artması bekleniyor. Bu oran, küresel mali kriz ve Covid-19 salgınının ardından görülen istisnai toparlanmalar hariç tutulduğunda, 2007'den bu yana görülen en yüksek yıllık büyüme oranını temsil ediyor. Rapora göre, küresel elektrik tüketimindeki güçlü artış 2025 yılına kadar devam edecek ve büyüme yine %4 civarında olacak.

Yenilenebilir elektrik kaynakları da bu yıl ve önümüzdeki yıl hızla artacak ve küresel elektrik arzındaki paylarının 2023'te %30'dan 2025'te %35'e yükseleceği tahmin ediliyor. Dünya genelinde 2025 yılında yenilenebilir kaynaklardan üretilen elektrik miktarının ilk kez kömürden üretilen miktarı geçeceği tahmin ediliyor. Güneş PV'nin tek başına 2024 ve 2025 yıllarında küresel elektrik talebindeki artışın yaklaşık yarısını karşılaması beklenirken, güneş ve rüzgâr birlikte bu artışın dörtte üçünü karşılayacaktır.

Rapora göre, yenilenebilir enerji kaynaklarındaki keskin artışlara rağmen, özellikle Çin ve Hindistan'daki güçlü talep artışı nedeniyle kömürden küresel elektrik üretiminin bu yıl azalması beklenmiyor. Sonuç olarak, küresel enerji sektöründen kaynaklanan karbondioksit (CO2) emisyonları 2024'te hafif bir artış ve ardından 2025'te bir düşüşle plato çiziyor. Bununla birlikte, önemli belirsizlikler devam etmektedir: Çin hidroelektrik üretimi 2024'ün ilk yarısında 2023'teki düşük seviyesinden güçlü bir şekilde toparlandı. Bu artış eğilimi yılın ikinci yarısında da devam ederse, kömür yakıtlı elektrik üretimini azaltabilir ve 2024 yılında küresel enerji sektörü emisyonlarında hafif bir düşüşe neden olabilir.

Dünyanın bazı büyük ekonomileri elektrik tüketiminde özellikle güçlü artışlar kaydediyor. Hindistan'daki talebin, güçlü ekonomik faaliyetler ve güçlü sıcak hava dalgaları nedeniyle bu yıl %8 gibi muazzam bir oranda artması bekleniyor. Çin'de de, temiz enerji teknolojilerinin üretimi de dahil olmak üzere hizmet sektörleri ve çeşitli sanayi sektörlerindeki güçlü faaliyetlerin bir sonucu olarak %6'nın üzerinde önemli bir talep artışı görülecektir.

2023'te ılıman hava koşulları nedeniyle azalan Amerika Birleşik Devletleri'ndeki elektrik talebinin, istikrarlı ekonomik büyüme, artan soğutma talebi ve genişleyen veri merkezi sektörü nedeniyle bu yıl %3 oranında toparlanacağı tahmin ediliyor. Buna karşın, Avrupa Birliği'nde elektrik talebinde daha mütevazı bir toparlanma görülecek ve enerji krizinin etkisiyle iki yıl üst üste yaşanan daralmanın ardından %1,7'lik bir büyüme tahmin ediliyor. 

Dünyanın birçok bölgesinde, artan klima kullanımı elektrik talebinin önemli bir itici gücü olmaya devam edecektir. Rapora göre, 2024 yılının ilk yarısında birçok bölgede yoğun sıcak hava dalgaları yaşanmış ve bu durum talebi artırarak elektrik sistemlerini zorlamıştır.

IEA Enerji Piyasaları ve Güvenlik Direktörü Keisuke Sadamori, "Bu yıl ve önümüzdeki yıl küresel elektrik talebindeki büyüme, son yirmi yılın en hızlı büyümelerinden biri olacak ve elektriğin ekonomilerimizdeki artan rolünün yanı sıra şiddetli sıcak hava dalgalarının etkilerini de vurgulayacak" dedi. "Temiz enerjinin elektrik karışımındaki payının artmaya devam ettiğini görmek cesaret verici, ancak uluslararası enerji ve iklim hedeflerine ulaşmak için bunun çok daha hızlı bir şekilde gerçekleşmesi gerekiyor. Aynı zamanda, vatandaşlara güvenli ve güvenilir elektrik arzı sağlamak için şebekeleri genişletmek ve güçlendirmek ve artan soğutma talebinin güç sistemleri üzerindeki etkilerini azaltmak için daha yüksek enerji verimliliği standartları uygulamak çok önemlidir."

Yapay zekanın (AI) yükselişiyle birlikte, veri merkezlerinin elektrik talebi daha fazla dikkat çekmekte ve daha güvenilir verilere ve daha iyi stoklama önlemlerine duyulan ihtiyacın altını çizmektedir. Rapor, veri merkezlerinin elektrik talebiyle ilgili olarak, dağıtım hızı, yapay zekânın çeşitli ve genişleyen kullanımları ve enerji verimliliği iyileştirmeleri potansiyeli de dâhil olmak üzere çok çeşitli belirsizliklerin altını çiziyor. Veri merkezi sektörünün elektrik tüketim verilerinin daha iyi toplanması, geçmişteki gelişmeleri doğru tespit etmek ve gelecekteki eğilimleri daha iyi anlamak için gerekli olacaktır.

Kaynak : https://www.iea.org