Kimi zaman alerjinin, kimi zaman soğuk algınlığının habercisi olan hapşırma, aslında vücudumuzun bir ‘acil durum tahliye sistemi’. Peki, bu kadar hayati bir fonksiyon hakkında ne kadar bilgi sahibiyiz? En popüler şehir efsanesinden, en uzun süren hapşırık nöbetine kadar, bu benzersiz refleksin bilinmeyen yönlerini sizin için araştırdık.
Hapşırma ile ilgili en yaygın ve en çok merak edilen soru şudur: “Hapşırırken gözler neden kapanır ve açık tutarsak ne olur?”
Hapşırmadan hemen önce gözlerinizin refleks olarak kapanması, vücudun kendini koruma mekanizmasının bir parçasıdır. Göz kapaklarınızın kapanması, burundan çıkan yüksek hızlı hava ve partiküllerin göz yüzeyine girmesini engellemek içindir.
Peki ya gözler açık kalırsa? Popüler kültürde ve halk arasında dolaşan “Eğer gözlerinizi açık tutarsanız, gözleriniz yerinden fırlar” efsanesi, kesinlikle yanlış bir inanıştır. Uzmanlar, hapşırmanın yarattığı basıncın, göz kürelerini yerinden oynatacak veya zarar verecek kadar güçlü olmadığını belirtiyor. Gözlerinizi zorla açık tutsanız bile, bu basınç damar çatlaması gibi nadir durumlar dışında ciddi bir tehlike yaratmaz. Vücut, basitçe kendini korumak için göz kapaklarını otomatik olarak kapatır. Yani, rahat bir nefes alabilirsiniz, gözleriniz güvende!
Hapşırmayı bu kadar benzersiz yapan şey sadece hızı değil, aynı zamanda etrafa saçtığı görünmez dünyadır. İşte hapşırma hakkında sizi şaşkınlığa uğratacak, uzmanlarca kanıtlanmış 5 ilginç bilgi:
1. Hızıyla Rekor Kırıyor: Saat 160 Kilometre!
Hapşırma, burun ve ağızdan çıkan havanın inanılmaz bir hızla dışarı atılmasıdır. Bir öksürüğün hızı yaklaşık 80 km/s civarındayken, bir hapşırık 100 mil/saat, yani yaklaşık 160 km/s hıza ulaşabilir. Bu yüksek hız, hapşırmayı bastırmanın neden kulak zarı veya damarlarda hasara yol açabileceğini de bilimsel olarak açıklamaktadır.
2. Görünmez Tehdit: 40.000 Damlacık ve 8 Metre Mesafe
Tek bir hapşırık, havaya 40.000’e kadar mikroskobik damlacık saçabilir. MIT’de yapılan araştırmalar, bu damlacıkların sanılandan çok daha uzağa, 8 metreye kadar yayılabileceğini ve havada uzun süre asılı kalabileceğini gösterdi. İşte bu yüzden, hijyen uzmanları grip ve viral hastalıklardan korunmak için hapşırığı eller yerine dirseğin içine yapmayı şiddetle tavsiye ediyor.
3. Uyurken Hapşırmak İmkânsız
Burası gerçekten ilginç: Derin uyku (REM) evresinde vücuttaki tüm kaslar gevşer ve merkezi sinir sistemi tarafından kontrol edilen hapşırma refleksi devre dışı kalır. Yani, uyurken burnunuzu tahriş eden bir madde olsa bile, refleks tetiklenmez. Hapşırma ancak uykunuz hafiflediğinde veya tamamen uyandığınızda gerçekleşebilir.
4. Güneşe Duyarlılık: Fotik Hapşırma Refleksi
Nüfusun yaklaşık %35’i, parlak ışığa veya güneşe ani bir maruziyet sonucu hapşırır. “Fotik Hapşırma Refleksi” olarak adlandırılan bu genetik durum, nörolojik bir bağlantıdan kaynaklanır ve tamamen istemsizdir. Bazı insanlar, zor anlarda hapşırma ihtiyacını gidermek için güneşe bakmayı bile deneyebilir.
5. Rekorlar Kitabında Bir Facia: 976 Gün Kesintisiz Hapşırık
Guinness Dünya Rekorları’na göre, İngiliz Donna Griffiths 1981 yılında başlayan ve tam 976 gün süren aralıksız bir hapşırık nöbeti yaşadı. Bu, hapşırmanın ne denli güçlü ve bazen kontrol edilemez bir biyolojik reaksiyon olduğunun en çarpıcı kanıtıdır.
Ekstra İlginç Bilgiler
Yaban Köpekleri Oy Veriyor: Afrika yaban köpekleri, avlanma kararı gibi önemli grup kararlarını hapşırarak alırlar. Ne kadar çok köpek hapşırırsa, karar o kadar güçlü kabul edilir.
İguanaların Tuz Atma Yöntemi: İguanalar, vücutlarındaki fazla tuzu burunlarından atarak hapşırırlar. Bu, onları bilim dünyasında “dünyanın en çok hapşıran canlıları” unvanına layık görmüştür.
Kaynak: (Source) Haber Merkezi
Son dönemde popülerlik kazanan bir kişilik testi, bu basit alışkanlığı mercek altına alıyor ve sadece tek bir soruyla hakkınızda şaşırtıcı yorumlar ortaya koyuyor: “Siz kalemi nasıl tutuyorsunuz?” Bu test, özellikle “Zeki miyim, yoksa doğuştan Lider mi?” sorusuna yanıt arayanların dikkatini çekiyor. Unutmamak gerekir ki bu tarz kişilik testleri, bilimsel kesinlikten ziyade eğlenceli ve düşündürücü birer […]
Peki, balın faydaları yalnızca öksürük ve nezleyi kesmekten mi ibaret? Kesinlikle hayır. Uzmanlar, düzenli ve bilinçli bal tüketiminin, günlük yaşam kalitesinden ciddi hastalıklara karşı koruyucu etkiye kadar geniş bir yelpazede fayda sağladığını belirtiyor. Balın Bilimsel Temelli Faydaları: Neden Tüketmeliyiz Balın binlerce yıldır “şifalı” olarak kabul edilmesinin ardında somut bilimsel gerçekler yatmaktadır. Bu faydaları, balın benzersiz […]
Anadolu’da yıllardır süregelen bir alışkanlıkla, faturaları kontrol altında tutmak için battaniyelere sarılmak ya da evi bölgesel ısıtmak gibi yöntemlere başvurulur. Oysa, hem konforunuzdan ödün vermeyeceğiniz hem de doğal gaz faturanızda hissedilir bir düşüş sağlayabilecek, basit ve pratik bir yöntem var. Üstelik bu yöntem, kış gelmeden önce yalnızca birkaç dakikanızı alacak bir ayarla ilgili. İşte evinizin […]
Sosyal medyada hızla yayılan ve zekâ testlerini sevenleri adeta bir düelloya davet eden yeni bir optik illüzyon gündemde. Düzinelerce kurdun arasına ustalıkla gizlenmiş tek bir kediyi bulmayı gerektiren bu test, “dahi seviyesi” olarak nitelendiriliyor. Yapılan denemelerde, 2150 katılımcıdan yalnızca 71’inin kediyi 10 saniye gibi kısa bir sürede bulabildiği iddia ediliyor. Peki, siz o keskin gözlü […]
İşte astrolojik haritalarında kibir ve bencillik potansiyeli taşıyan, “ben bilirim” tavrıyla öne çıkma eğilimindeki o 3 burç ve bu davranışlarının altındaki derin motivasyonlar. 1. Aslan (23 Temmuz – 22 Ağustos): Sahnenin Doğal Lideri mi, İlgi Bağımlısı mı? Zodyak’ın kralı veya kraliçesi olarak bilinen Aslan burçları, doğal bir karizmaya, liderlik vasıflarına ve cömert bir kalbe sahiptir. […]
Türkiye’de kamu kurumlarında istihdam edilmek, milyonlarca vatandaş için önemli bir kariyer hedefi olmaya devam ediyor. Bu hedefe ulaşmak için Kamu Personel Seçme Sınavı’na (KPSS) hazırlanan adaylar, kurumların yayımladığı personel alımı ilanlarını yakından takip ediyor. Özellikle düşük KPSS taban puanıyla başvuru imkânı sunan ilanlar, geniş bir kitle tarafından büyük bir ilgiyle karşılanıyor. Bu beklentiye yanıt veren […]
